Lễ hội nhằm tưởng nhớ công đức của Thiên Yana Thánh Mẫu, người được cư dân Chăm pa gọi là Po Inư Nagar – người Mẹ của xứ sở. Trong tâm thức cũng như đời sống và nền văn hóa bao đời nay của người Chăm pa, bà mẹ Xứ sở – nữ thần Po Inư Nagar có vai trò vô cùng quan trọng và là vị thần đầy quyền năng và sáng tạo. Đó là người phụ nữ duy nhất được tôn thờ độc lập. Mẹ xứ sở luôn luôn dẫn dắt để người dân Chăm pa có một cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Theo lời kể, người này đã dạy cho cư dân địa phương cách thức trồng lúa, dệt vải, chăn nuôi, sinh sống…

         Chính vì thế, người dân Chăm pa tôn thờ vị thần Po Inư Nagar này với hình thức tế lễ linh thiêng nhất. Mọi gia đình, làng xóm đều thờ vị thần này. Tháp Bà Ponagar lại là công trình kiến trúc lớn nhất được xây dựng chỉ để thờ Mẹ xứ sở.

         
         Những nghi thức linh thiêng và độc đáo của lễ hội Ponagar. Những điều tạo nên nét đặc sắc cho lễ hội Nha Trang Tháp Bà Ponagar không phải chỉ là ý nghĩa linh thiêng, cao quý mà bởi các nghi lễ cầu kỳ và trang trọng. Các nghi lễ chính của ngày hội gồm: Lễ mục dục (tắm tượng), lễ tế gia quan (còn gọi là lễ thay xiêm y), diễn ra vào đúng giờ Ngọ của ngày 20/3 âm lịch.

Lễ cúng thánh sẽ bắt đầu bằng lễ khai kinh để cầu cho quốc thái dân an, tiếp đến là lễ tế sanh sẽ diễn và giữa đêm (giờ Tý) ngày 22/3 âm lịch. Lễ cúng chính thức sẽ diễn ra vào sáng sớm ngày hôm sau.

Việc cúng lễ, hiến tế được thực hiện vô cùng trang nghiêm và thành kính, từng đoàn người sau đó sẽ đội lễ, dâng rượu, trà, hoa quả… để bày tỏ lòng biết ơn tới Bà mẹ xứ sở. 
         Lễ thả hoa đăng được tiến hành vào tối ngày 20/3 âm lịch, những bông hoa đăng lấp lánh được thả xuống dòng sông với những mong ước, nguyện cầu sẽ trở thành hiện thực. Lễ cầu siêu, lễ cầu quốc thái dân an cũng được tổ chức trang nghiêm và hướng đến những điều nhân văn, cao cả.